Portakal Kabuğu insanların önemli sorunlarını nasıl çözebilir? Hiç Düşündünüz mü?
Doğa, insanlığın en büyük dostu ve düşmanı olduğunu farklı zamanlarda ve yerlerde kanıtlamıştır. Ancak doğanın dostlukları, insanların yıkıcı düşmanlığına karşı her zaman üstünlük sağlamıştır. Limonen, bu dostlukların en güzel örneklerinden biridir.
Doğal bir ürün olan limonen, terpenlerin kimyasal sınıfına aittir ve çoğunlukla portakal ve limon gibi turunçgillerin kabuklarında bulunur. Limonenin ilginç bir özelliği, iki enantiyomere sahip olmasıdır; (+)-Limonen ve (-)-Limonen. Enantiyomerler, optik olarak aktif bileşiklerdir ve polarize ışık düzlemini zıt yönlerde döndürürler. Ayrıca, birbirlerinin ayna görüntüsüdürler ve üst üste binmezler.
Bileşik polarize ışık düzlemini saat yönünde çevirdiğinde, ‘+’ işaretiyle ifade edilen limonen, limonun taze ve ekşi kokusuna sahip olur. Saat yönünün tersine döndürüldüğünde ise ‘-‘ işaretiyle ifade edilen limonen, nane aromasına benzeyen bir kokuya sahiptir. Limonen, uçucu bir yağ olarak turunçgillerde bulunup geniş bir kullanım alanına sahiptir. Bu sebeple, basit olması adına bu makalede limonen olarak bahsedilmiştir.
Belki “Neden limonen gibi küçük bir bileşikle ilgilenmeliyim?” diye soruyorsunuz. Ancak sizinle paylaşacağım bilgiler, limonenin dünya genelinde endüstrilerde ve tıbbi araştırmalarda neden bu kadar önemli bir yer edindiğini açıklayacaktır.
Bu yüzden birlikte, limonenin gizemli dünyasına küçük bir yolculuk yapalım.
[kanews-title title=”PORTAKAL KABUĞU” tag=”h1″]
Ekin yetiştirmek gerçekten de mükemmel toprak, doğru yağmur miktarı ve mikrobiyal kültür gibi ideal şartlara sahip olmakla mümkün olmaktadır.
Ancak, Goldilocks durumunu bulduğunuzu düşünseniz bile, bitkilerin besinlerini çalmaya çalışan en az bir organizma her zaman olacaktır. Bu organizmalar genellikle böcekler, yabani otlar, mantarlar ve küçük çalılardır.
Bu rahatsızlıklarla baş etmek için, çiftçiler sıklıkla pestisitler, herbisitler ve fungisitler gibi sentetik kimyasallara yönelmektedir. Ancak, bu kimyasallar yalnızca istenmeyen organizmaları öldürmekle kalmaz, aynı zamanda püskürtüldükleri bitkilere de zarar verirler. Neyse ki, doğal bir çözüm de bulunmuştur.
Limonen, doğal bir herbisit ve böcek ilacı olarak davranabilecek özelliklere sahip olduğu için bu sorunun çözümüne katkıda bulunmaktadır. ABD’de 1958’den beri böcek ilacı olarak kullanılan en eski doğal ürünlerden biridir.
Bu yüzden, Limonen gibi doğal ürünler kullanılarak, hem bitkilerin büyümesine destek olmak hem de zararlı organizmalarla mücadele etmek mümkündür.
Doğal bir çözüm olarak kullanılan limonen, kadife yaprak, Hint ortak fiğ, ahır otu ve güney yengeç otu dahil olmak üzere birçok yabani ot türüne karşı etkilidir. Yapraklara uygulandığında, bu bitkilerin büyümesini engeller ve istenmeyen bitki örtüsünün kontrol altına alınmasına yardımcı olur.
Fransız kadife çiçeği, şaşırtıcı bir gerçekle, genellikle domates bitkileriyle birlikte yetiştirilir. Bu çiçeğin yaprakları ve çiçekleri, sera beyazsineklerini uzaklaştıran limonen adı verilen bir salgı üretirler. Bu haşereler, domates verimliliğinde önemli düşüşlere neden olabilirler. Bu nedenle, Fransız kadife çiçeği yetiştirme, çiftçilere verimlerini korumaları için yardımcı olurken, aynı zamanda sentetik pestisitlerin risklerinden kaçınmalarına da yardımcı olur.
[kanews-title title=”GIDA KORUMA VE TATLANDIRMA” tag=”h1″]
Yemeklerimizi taze sebzeler ve tahıllar kullanarak pişiriyoruz. Böylece, ürünler hasat edildikten sonra kısa sürede tüketiliyor ve bozulma şansları minimuma indiriliyor. Diğer yandan, paketlenmiş ve işlenmiş gıdalar genellikle daha uzun süre saklanmak zorunda olduğundan, daha fazla bozulma riski taşıyorlar.
Yiyecek endüstrisi, yiyeceklerin raf ömrünü uzatan kimyasal koruyucular kullanıyor. Ancak, bu sentetik kimyasalların kanserojen ve diğer istenmeyen yan etkileri vardır. Bu nedenle, doğal koruyuculara olan ihtiyaç artıyor. Ancak, yalnızca birkaç molekül istenen etkiyi gösteriyor. Limonen ise doğal bir koruyucu olarak kullanılabilir ve istenen etkiyi gösteriyor.
Depolanmış gıdalar, hidrojen peroksit (H2O2) ve glutatyon (GSH) gibi reaktif oksijen türlerini (ROS) biriktirerek yiyeceklerin bozulmasına neden olur. Bu reaktif oksijen türleri, esas olarak oksijen içeren moleküller olup, diğer moleküllerle kolayca etkileşime girerek hücresel proteinler, DNA ve RNA’ya zarar verebilir.
Ancak Portakal kabuğunda bulunan limonen üretimi, paketlenmiş gıdaların raf ömrünü artırırken, ROS oluşumunu da engelleyerek yiyeceklerin bozulmasını önler. Doğal bir antioksidan olarak bilinen limonen, yiyeceklerin doğal koruyucusu olarak kullanılabilir.
Portakal kabuğunda bulunan Limonen, sadece yiyeceklerin korunmasına yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda onlara tatlı bir aroma kazandırır. Aromalı yiyecekler arasında puding, meyve suyu ve dondurma gibi lezzetler yer alır ve bu lezzetlerin büyük bir bölümü limonen sayesinde ortaya çıkar.
Bu madde, ABD Federal Yönetmelikler Yasası tarafından “genel olarak güvenli olarak tanınan” (GRAS) bir madde olarak sınıflandırılmıştır ve bu nedenle yiyecek ve içecek endüstrilerinde bolca kullanılmaktadır; özellikle limon aroması sağlamak için tercih edilir.
[kanews-title title=”ALTERNATİF TIP” tag=”h1″]
Bağışıklık sistemimiz sürekli olarak bizleri sağlıklı tutmak için savaşır, ancak bazen hastalıklar maalesef onu etkisiz hale getirir ya da baskı altına alır. Farmasötik ilaçlar belirtilerimizi hafifletir ve bu hastalıkların tedavi edilmesine yardımcı olur.
Ancak doğal kimyasalların da benzer bir işlevi olabileceği düşünülüyor. Limonen, hastalıkların tedavisinde kullanılan doğal moleküller için daha fazla araştırmaya önderlik ediyor.
Portakal kabuğunda bulunan Limonen, vücudumuzdaki inflamatuar yola müdahale ederek anti-inflamatuar bir yanıt oluşturuyor. Aynı zamanda, ROS denen reaktif oksijen türlerinin temizlenmesinde de etkili oluyor ve bu sayede ilaçlarda bir antioksidan olarak da kullanılıyor.
Ayrıca, limonen anti-kanser ilaçları ile birleştirildiğinde, tümör hücreleri üzerinde apoptotik bir etki göstererek tedavi sürecinin etkinliğini artırıyor.
Diabetes mellitus hastalığında, hastanın vücut fonksiyonları ileri glikasyon son ürünü (AGE’ler) denilen maddeler tarafından kötüleştirilir. Neyse ki, Hint bael ağacının yapraklarından elde edilen limonen, düşük dozlarda bile antiglisatif özellik göstererek bu durumu hafifletmede etkili olabilir.
[kanews-title title=”ÇEVRE DOSTU SOLVENT” tag=”h1″]
Limonen’in serüveni boyunca hep bir şey vardı, o da kimyasallar. Her defasında, Limonen alternatif amaçları için kullanılmaya çalışılsa da, hep bir kimyasalın yerini almak zorunda kaldı. Herbisitlerden, böcek ilaçlarına, antioksidanlardan ilaçların bileşenlerine kadar hepsi kimyasallarla yapılmaktadır.
Bu ürünlerin üretiminde büyük miktarlarda ham kimyasallara ve solventlere ihtiyaç duyulur.
Ancak, bu çözücüler genellikle petrol bazlıdır ve biyolojik olarak çözünebilir değildir. Limonen’in amacı ise, daha düşük karbon ayak izi bırakan ve çevreye zararı azaltan, daha yeşil bir solvent bulmaktır.
Hayatın bir döngü olduğunu söylerler, çünkü limonen yalnızca doğal kimyasalların alternatifi olarak hareket etmekle kalmaz, aynı zamanda onları üretmek için yeşil bir çözücü olarak da kullanılır. Limonen, zayıf hidrojen bağı, yağ temizleme özelliği ve hidrofobiklik özellikleri göstererek, polar olmayan çözücülerin gösterdiği özellikleri korur, bu da onu iyi bir biyo-çözücü haline getirir.
[kanews-title title=”PORTAKAL KABUĞU VE LİMONEN” tag=”h1″]
Limonen her ne kadar her durumda mükemmel olmasa da, kendini kanıtlamış bir alternatiftir. Hala birçok alanda kullanılmakta ve uygulamaları doğanın yarattığı gücün ne kadar etkileyici olduğunu bize göstermektedir.
Ayrıca sentetik muadillerinin yerine doğal alternatifler bulunması için araştırmaların yönlendirilmesine de yardımcı olmuştur. O yüzden, bir sonraki sefer elinize aldığınız portakalın kabuğuna biraz daha farklı bakmayı deneyebilirsiniz!